Huidhonger
van baby tot volwassene: het verlangen om (aan)geraakt te worden
Geschreven door Marloes Timmers
30 december 2020
Sinds Corona weet iedereen wat het is: huidhonger. Wekenlang zonder even een knuffel, een schouderklopje of zelfs maar een handdruk. Vreselijk vind ik het, en het gevoel gaat steeds meer aan me knagen. Laatst moest ik in quarantaine, want mijn zoon had koorts. Dat duurde veel te lang (met drie jonge kinderen thuis), maar het voordeel was dat ik zeker wist dat ik niets onder de leden had. Toen ben ik gauw naar mijn ouders gegaan en heb ik ze eerst eens een hele poos stevig vastgehouden. De tranen stonden in mijn ogen. En dan heb ik thuis nog een man en drie kinderen waar ik toch elke dag mee mag knuffelen en dicht bij me mag houden. Mijn hart en respect gaat uit naar de mensen die dat niet hebben.
Mensen op afstand houden voelt gek, ook al voelt iemand een hand geven inmiddels ook ongepast. Het is raar hoe snel dat kan gaan, en dat het toch ook een beetje went, ook al voel je dat dit eigenlijk echt niet oké is.
Jong en oud
Kinderen houden van fysiek contact, van nabijheid, bij je liggen of zitten, je ruiken, je warmte voelen. Maar kinderen zijn ook overlevers en daarom flexibel: als ze het niet krijgen, dan doen ze het er op een gegeven moment mee en passen ze zich aan. Wat niet wil zeggen dat ze het dan dus ook niet nodig hebben. De vergelijking met corona-tijd is snel gemaakt.
Sinds Corona voelen we met z’n allen: fysieke nabijheid hebben we echt nodig. En ook wat het met je kan doen als je het dan toch even (soms stiekem!) krijgt. Wat een verzuchting dat kan zijn! Een gemeende, liefdevolle aanraking is geen fijn extraatje, het is één van onze eerste levensbehoeften.
Aanraken en aangeraakt worden is essentieel: voor het opgroeiende kind maar ook voor de volwassene die na een lange dag werken thuis komt en voor de bejaarde die wacht op dat momentje van menselijk contact. Gewoon even aangeraakt worden! En daardoor geraakt worden tot in de kern van wie jij als mens bent.
De effecten van een liefdevolle aanraking
Naar de effecten van aanraking is veel onderzoek gedaan. Zonder aanraken, groeien prematuur geboren baby’s in de couveuse bijvoorbeeld nauwelijks. En zowel dieren als mensen die op jonge leeftijd nauwelijks worden aangeraakt, laten als volwassene zeer afwijkend gedrag zien. Aangeraakt worden is een van de eerste levensbehoeftes, net zoals eten, drinken en slapen.
Door liefdevol (affectief) aangeraakt te worden, worden gelukshormonen aangemaakt, versterkt ons immuunsysteem, verzacht de pijn en ontspant ons lijf. Maar binnen de haptonomie merken we vooral het belang van aanraken omdat je iemand met een affectieve aanraking kan laten voelen dat ze er mogen zijn, en dat ze goed zijn zoals ze zijn. Het geeft een gevoel van veiligheid en vertrouwen. Daarom is elkaar kunnen aanraken zo belangrijk.
Baby’s
Baby’s zijn 9 maanden lang in de buik geborgen, in een veilig nestje, omhuld door hun moeder die zij horen en voelen. Na 9 maanden worden ze geboren, en al snel vinden wij het normaal dat ze in hun eigen bedje horen (moeten!) liggen, in de wandelwagen worden rondgereden en in de box worden gelegd als ze speeltijd hebben (wat een gruwelijk woord overigens). Soms spreek ik dan nieuwe ouders waarbij hun kindje niet wil slapen in het eigen bed of gaat huilen als ze in de wandelwagen liggen. Die ten einde raad zijn en niet weten waarom hun baby dat niet doet, want dat doen de meeste baby’s toch wel?
Vaak kan ik ouders geruststellen: die fase komt uiteindelijk echt wel, en vaak sneller dan je denkt. En dan heb je ook als ouder weer een beetje meer vrijheid. Maar hoe natuurlijk is het dat je baby nu aangeeft dat hij/zij graag bij je wil zijn? Hoe is het eigenlijk om ineens alleen te zijn, na 9 lange maanden in de buik continu je moeder om je heen te hebben gevoeld?
Daar kunnen we ons nu – door Corona – misschien toch een beetje beter in inleven.
Draagdoeken kunnen dan bijvoorbeeld echt een uitkomst zijn: je kindje dicht bij je en toch je handen vrij om zelf nog even dat ene wasje in de wasmachine te doen of om lekker buiten te wandelen. Een win-winsituatie waar jullie nog heel lang plezier van zullen hebben. Want de basis voor een goede relatie tussen ouder en kind en het gevoel van geborgenheid en veiligheid leg je in de vroege jaren, maar gaat een leven lang mee!
Babymassage is ook een hele leuke manier om te ontdekken wat je baby fijn vindt en om een gewoonte te creëren in de hecktiek van alle dag. Zo kunnen jullie met elkaar een ritme opbouwen om toch even die momenten van huid-op-huid contact te hebben. Dat is helemaal fijn als je op een gegeven moment waarschijnlijk weer gaat werken!
Basisschoolleeftijd
Voor basisschoolkinderen heb je bijvoorbeeld massagekaarten van Helen Purperhart, laat je kind er elke dag eentje uitzoeken voor het slapen gaan. Of wees zelf lekker creatief. Vaak kunnen kinderen je ook haarfijn uitleggen welk teentje ze lekker vinden om nog even te masseren! Nelsons acrobatenboek is ook een aanrader om met het hele gezin te doen en daarna lekker te stoeien. En je kan bij elkaar op de rug tekenen met je vinger en dan raden wat het is. Daarna moet je natuurlijk je tekening weer goed wegwrijven!
“En neem soms ook even bewust de tijd. Bijvoorbeeld om wél even vijf minuutjes te kroelen met je kind. Ook al moet je eigenlijk echt het eten maken en je denkt dat je kind daar misschien al veel te oud voor is (maar het stiekem toch heel fijn vindt!). Of om te stoeien, of even de voetjes te masseren terwijl je samen tv kijkt. Is voor jezelf trouwens ook fijn, zelf iemand mogen aanraken.”
Volwassenen
Ik zou hier nu echt oprecht hele goede adviezen willen geven, waar jullie wat aan hebben. Maar de eerlijkheid gebied mij te zeggen dat ik er ook de grootste moeite mee heb. Wij als volwassenen hebben ons nu te houden aan regels die niet gemaakt zijn voor gezelschapsdieren zoals wij. En dat begint bijna iedereen van ons te merken, de een wat bewuster dan de ander. Dat gevoel wegstoppen werkt misschien een tijdje, maar het kost je ook wat. Ik hoop niet dat als we straks allemaal gevaccineerd zijn, er een emotionele burn-out bij hebben gekregen. Mijn enige advies daarom is ook: hou je aan de regels, maar probeer ook iemand te vinden waarmee je samen deze tijd kan doorkomen. Al is het maar om je hart te luchten en zo in ieder geval niet nog meer spanning in je lijf op te bouwen.
Ik hoor ook van mensen die naar de masseur of fysiotherapeut gaan omdat ze een gemis voelen. Ik snap dat. Ik hoop oprecht dat als jij dat doet, je daar krijgt wat je had gehoopt. En je iemand treft die dat ook wat met je mee kan voelen. En mocht dat niet zo zijn, dan hoop ik ook dat je door deze blog weet dat er ook mensen zijn die jarenlang zijn opgeleid om dat gemis aan emotioneel contact aan te vullen en je kunnen laten voelen dat je je lijf weer helemaal kan vullen, in plaats van het schrale coconnetje wat inmiddels zovelen van ons hebben opgebouwd.
Ik gun mensen dat, en met mij vele haptotherapeuten. Niet omdat wij daar zo goed aan verdienen (dan had ik in die vijf jaar tijd echt wat anders gaan studeren), maar omdat we als therapeuten allemaal mensen willen helpen om het goed te hebben.
Wat kan haptotherapie voor je betekenen?
Vind je het als ouder lastig om met die nabijheid om te gaan, bijvoorbeeld omdat je dat zelf als kind nooit zo hebt meegekregen? Wil je het graag anders doen als je ouders, maar merk je dat je in dezelfde valkuil loopt? Of voel je je gestrest en merk je dat je daardoor soms niet de rust hebt om tijd met je kind door te brengen?
Of misschien mis je zelf het gevoel van aangeraakt worden en merk je dat dat wat met je doet? Lees dan verder over wat haptotherapie kan betekenen.
Prinses Julianastraat 12 | 2671 EJ Naaldwijk | 0617230192 | info@marloestimmers.nl